مقاله کشف معادن مس با توجه به اهمیت کانی مس و کاربرد وسیع آن در صنایع متفاوت

 

فهرست مطالب

 

1-1- مقدمه  4

1-2- ضرورت استفاده از سنجش از دور در مطالعات اکتشافی  6

1-3- تلفیق سنجش از دور و GIS  7

الف. مدلسازی جهان واقعی  8

ب. مدیریت همزمان دادههای توصیفی و مکانی  8

ج. توانایی تلفیق دادههای توصیفی و مکانی  8

د. تحلیل و آنالیز دادهها  8

1-4- اهمیت و اهداف طرح  9

1-5- موقعیت جغرافیایی و راههای ارتباطی منطقه مورد مطالعه  9

1-6- پیشینه موضوع  12

الف- مطالعات خارجی  12

ب- مطالعات داخلی  13

1-7- زمین شناسی منطقه مورد مطالعه  15

1-7-1- زمین شناسی ناحیهای  17

1-7-2- چینه شناسی  17

الف- مزوزوئیک  17

ب- سنوزوئیک  18

ب-2- پلیوکواترنر و کواترنر  19

1-7-4-2- معدن مس کوهپنج  24

1-8- نتیجه‌گیری  27

 

2-2 عوامل مؤثر در کانهزایی مس پورفیری  29

2-3- مواد و ابزار تحقیق  32

2-4-1-1 تصحیح جوی (رادیومتریک)  34

الف- طبقهبندی نظارتنشده  43

ب- طبقهبندی نظارتشده  43

ب-1- طبقهبندی فازی  44

 

3-1 مقدمه  61

3-2 تعیین ارتباط  61

3-2-1 روش وزنهای نشانگر  61

3-2-2 روش کار  64

3-2-2-1- ارتباط بین نفوذیها با امتداد شکستگیها  65

3-2-2-2- ارتباط بین نهشتههای مس با امتداد شکستگیها  66

3-2-2-3- ارتباط بین نهشتههای مس با مرکز تودههای نفوذی  68

3-2-2-4- ارتباط بین نفوذیهای پورفیری با حواشی نفوذیها  70

3-3- پتانسیلیابی مس پورفیری  71

3-3-1- ساخت پایگاه دادهها  73

3-3-1-1- مدل داده سلسلهمراتبی  74

3-3-1-2- مدل داده شبکه  75

3-3-1-3- مدل داده ارتباطی  76

3-3-2- پردازش دادهها  78

3-3-2-1- عناصر ساختاری منطقه  78

3-3-2-2- نواحی آلتراسیون هیدروترمالی  78

3-3-2-3- سازندهای زمینشناسی مناسب  79

عملیات گاما  88

3-3-3-1- انتخاب روش مکانیابی  89

3-3-4- پتانسیلیابی از روش منطق فازی  90

3-3-4-1- دادههای ورودی  90

3-3-4-2- ایجاد مجموعههای فازی  90

3-3-4-3- تهیه نقشههای نشانگر  91

3-3-4-4- تلفیق نقشههای نشانگر و تهیه نقشه پتانسیل منطقه  96

3-4- نتیجهگیری  102

 

4-5- تفسیر نقشههای مغناطیسی  108

4-7- مهمترین کاربردهای تفسیر مغناطیسی  109

 

5-2- نتایج  130

5-3- پیشنهادات  136  

 

 

1-1- مقدمه

 نمونه توده‌های مس پورفیری را در چهارچوب الگوی تکتونیک صفحه‌ای به نواحی قوس‌های آتشفشانی و قوس‌های پشته‌ای که در طرف قاره جای دارند، به فرورانش پوسته اقیانوسی نسبت می‌دهند [24]، از این رو بین عوامل تکتونیکی و ساختاری با زون‌های کانی‌سازی ذشده ارتباط تنگاتنگی قابل پیش‌بینی است بنابراین با توجه به تاثیر عوامل تکتونیکی و عناصر ساختاری در تمرکز و پیدایش ذخائر مس پورفیری، تعیین این ارتباط لازم به نظر می‌آید. تحقیق حاضر نیز با هدف تعیین این ارتباط و در ادامه، اولویت‌بندی برای اکتشاف و تعیین مناطق دارای پتانسیل مناسب برای اکتشاف مس در بخشی از کمربند آتشفشانی ایران مرکزی (محدوده 1:100000 چهارگنبد) صورت گرفته است.

محدوده مورد مطالعه بخش جنوب غربی چهارگوش 1:100000 چهارگنبد با مختصات ˚56  االی́ 15 ˚56 طول شرقی و ΄30 ˚29 الی ΄45 ˚29 عرض شمالی، بعلت عدم دسترسی به داده‌های ژئوفیزیک هوائی با مقیاس مناسب از کل منطقه (مرکز ژئوفیزیک سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در کل برگه 1:100000 چهارگنبد برداشت هوائی با فاصله خطوط پرواز km 5/7 داشته ولی تنها در بخش جنوب‌غربی برگه برداشت هوائی با فاصله خطوط پرواز m 200 انجام گرفته است) انتخاب گردید، منطقه چهارگنبد بخشی از نقشه 1:250000 سیرجان است. 

به‌منظور تامین هدف تحقیق، نوشتار حاضر به 5 فصل مجزا اما مرتبط تقسیم‌بندی گردیده است. در فصل اول کلیاتی از روند انجام تحقیق، اهمیت موضوع مورد تحقیق، محدوده مورد مطالعه، اهداف قابل دستیابی و روش کلی انجام آن آورده شده است، در فصل دوم به‌منظور تعیین عناصر ساختاری موثر در کانه‌زائی مس پورفیری، با استفاده از فایلهای رقومی مربوطه و تصویر ماهواره‌ای لندست منطقه، تهیه شده از سازمان نقشه‌برداری کرمان، به شناسائی عناصر و پارامترهائی که در کانه‌زائی مس پورفیری موثر باشند، پرداخته و لایه‌های اطلاعاتی مرتبط تشکیل شده است. در فصل سوم جهت تهیه نقشه پتانسیل کانی‌زائی منطقه از دو روش منطق فازی  و وزنهای نشانگر  استفاده شده است که برای تعیین ارتباط بین عناصر ساختاری موثر و پتانسیل‌یابی مس از روش وزنهای نشانگر این ارتباط مکانی به طور کمی اندازه‌گیری و تعیین شده، سپس با استفاده از روش منطق فازی و بر اساس نتایج به‌دست آمده از روش وزنهای نشانگر، اقدام به تعیین مناطق با پتانسیل مناسب شده است. فصل چهارم تحت عنوان ژئوفیزیک اکتشافی ارائه شده است. با توجه به اینکه داده‌های دیجیتال با مقیاس مناسب از منطقه در اختیار نبوده و بخش ژئوفیزیک سازمان زمین‌شناسی کشور تنها نقشه‌ تهیه شده از داده‌های مغناطیس‌سنجی با خطوط پرواز 200 متر را در اختیار قرار داده است، از نقشه‌های موجود امکان استفاده برای تشکیل لایه اطلاعاتی در محیط  GISنبود و از این اطلاعات که شامل داده‌های دیجیتال ژئوفیزیک هوائی km) 5/7) و نقشه‌های شمارش عناصر رادیواکتیو و نقشه‌های مغناطیس‌سنجی هوائی 200 متر می‌باشد، در راستای تایید تفاسیر بررسیها در محیط GIS استفاده گردید. در پایان و در فصل پنجم، نتیجه‌گیری کلی از کار انجام گرفته و نتایج حاصله در طی انجام تحقیق آورده شده است و علاوه بر آن در این فصل پیشنهاداتی نیز جهت بهبود روشهای به‌کار گرفته و همینطور پیشنهاد و بهره‌گیری از روش‌های دیگر نیز گنجانده شده است.

در این تحقیق برای پردازش داده‌های ماهواره‌ای از نرم‌افزارهایArcviewfull ، ENVI4، Microstation، ArcGIS9 استفاده شده است. علاوه بر آن نرم‌افزارهای MagPick و Surfer8 نیز در تهیه و تحلیل نقشه‌های مغناطیس‌سنجی هوائی به‌کار گرفته شده‌اند. همچنین در راستای گردآوری و تهیه داده‌های مورد نیاز (فایل‌های رقومی مربوطه، تصویر ماهواره‌ای منطقه و داده‌های ژئوفیزیک هوائی منطقه)، سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور، سازمان نقشه‌برداری کشور، سازمان زمین‌شناسی استان کرمان و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کرمانشاه همکاری صمیمانه داشته‌اند که در اینجا از تمامی این سازمانها قدردانی و تشکر می‌شود.